ATARDAMAR SERTLİĞİ VE TIKANIKLIĞININ ERKEN TESPİTİ

Bu makalede aterosklerozda  yani damar sertliği veya diğer adı ile damar kireçlenmesinde yapay zeka ile ankle brakiyal indeks (ABI) ve pulse wave velocity (PWV)) ölçümünü anlatmaktayım. Mesi mtablet, yapay zeka algoritmasını kullanarak ABI ve PWV ölçümünü iki dakika gibi bir sürede yapan bir cihazdır.

Damar sertliği olan insanların %70’inde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Şikayeti olmayan hastaların ⅓’ünde ABI ve PWV ile ciddi darlık saptanmaktadır. Mesi mtablet cihazı darlık derecesini ve hastanın tedaviden yarar görüp göremiyeceği ile ilgili doktorun öngörüde bulunmasını sağlar. Ayrıca cerrahi veya anjiyografiyle tedavi olan olan hastaların tedaviden ne kadar yarar gördüğünü gösteren kolay bir testtir.

Ankle Brakiyal İndeksi (ABI) nedir?

ABI, bacaklardaki kan akışının değerlendirilmesinde kullanılan, ayak bileği ve kol kan basıncı oranını hesaplayan bir ölçümdür. Kısaca, bacaklardaki kan basıncı ile kollardaki kan basıncı arasındaki orandır. Sağlıklı bir kişide bu oran genellikle 1'den yüksektir (genellikle 1.0-1.3 arasında). Periferik arter hastalığına sahip kişilerde ise bacaklardaki kan basıncı düştüğü için ABI düşer.

ABI neden önemlidir?

ABI, periferik arter hastalığı tanısının erken konulmasında ve tedaviye karar verilmesinde önemli bir rol oynar. Periferik arter hastalığı bacaklardaki damarların daralması veya tıkanması sonucu kan akışının azalması ile karakterize bir hastalıktır. Bu durum bacaklarda ağrı, uyuşma, kramp ve hatta kangrene (ölü doku) neden olabilir. Erken tanı ve tedavi ile bu komplikasyonların görülme ihtimali azaltılabilir.

ABI nasıl ölçülür?

ABI ölçümü Mesi mtablet cihazına wifi ile bağlı dört manşon kullanılarak yapılır. Kol ve ayak bileği kan basıncı ölçülür. Ardından, her iki ölçüm oranı otamatik olarak hesaplanarak ABI değeri elde edilir.

ABI değerleri ne anlama gelir?

• 1.0 veya üstü: Normal aralık

• 0.90-0.99: Hafif ila orta derecede periferik arter hastalığı belirtisi

• 0.70-0.89: Orta derecede periferik arter hastalığı belirtisi

• 0.40-0.69: Ciddi periferik arter hastalığı belirtisi

• 0.40'ın altında: Kritik periferik arter hastalığı belirtisi

ABI kimlere ölçülmelidir?

Aşağıdaki kişilere ABI ölçümü rutin olarak yapılması önerilir:

• 50 yaş ve üstü sigara içenler

• Diyabet, yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol gibi risk faktörleri olanlar

• Bacaklarda ağrı, kramp veya uyuşma şikayeti olanlar

Sonuç olarak, ABI, periferik arter hastalığını erken teşhis etmede ve yönetmede önemli bir araçtır. Bu nedenle risk faktörleri taşıyan kişilere rutin olarak ABI ölçümü yapılması tavsiye edilir.

Pulse wave velocity (PWV) kan basıncı dalgasının dolaşım sisteminde, genellikle bir atardamar veya birleşik atardamar uzunluğu boyunca yayılma hızıdır.

Kan kalbin sol ventrikülünden çıkıp aortaya girdikçe ve ardından dolaşım sisteminin geri kalanına itildikçe damarlar boyunca hareket eder. Kan akışı, damar duvarlarının esnekliğine bağlı olarak bir basınç dalgası oluşturur. PWV, bu basınç dalgasının damar sisteminde ne kadar hızlı hareket ettiğini ölçer.

PWV, klinik olarak arteriyel sertliğin bir ölçüsü olarak kullanılır ve insanlarda kolaylıkla invaziv olmayan bir şekilde ölçülebilir. Karotis-femoral PWV (cfPWV) ölçümü, önerilen yöntemdir.

PWV'nin yüksek olması, arteriyel sertliğin arttığını gösterir. Arteryel sertliği, kalp krizi, felç ve kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler hastalıklar için bir risk faktörüdür.

PWV ve ABI testleri, genellikle bir doktor veya hemşire tarafından yapılır. Basit, ağrısız bir işlemdir. Genellikle kolunuzdaki ve bacağınızdaki kan basıncı ölçümleri alınır. Ardından, iki ölçüm arasındaki zaman farkı hesaplanır. Bu zaman farkı, PWV'yi hesaplamak için kullanılır.

PWV'nizin normal olup olmadığını doktorunuz size söyleyecektir. PWV'niz yüksekse, kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmanız gerekebilir. Bu değişiklikler şunları içerebilir:

• Sigarayı bırakmak

• Sağlıklı beslenme

• Düzenli egzersiz

• Sağlıklı bir kiloyu korumak

• Stres yönetimi

Umarım bu makale ankle brakiyal indeksi ve pulse wave velocity hakkında size daha ayrıntılı bir bilgi vermiştir. Sorularınız olursa bana her zaman sorabilirsiniz.